zondag, 19. maart 2017 - 20:35 Update: 20-03-2017 8:36

Drie op de vier verpleegkundigen krijgen te maken met doodswens patiënt

Drie op de vier verpleegkundigen krijgen te maken met doodswens patiënt
Foto: Archief EHF/ foto ter illustratie
Utrecht

Bijna drie op de vier verpleegkundigen en verzorgenden krijgen te maken met de expliciete doodswens van een patiënt. Dat blijkt uit een peiling van Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) onder haar leden.

Twee van de drie verpleegkundigen heeft dit al twee tot vijf keer meegemaakt. In bijna de helft van de gevallen vraagt een patiënt of bewoner de zorgverlener om hulp hierbij. V&VN wil met de peiling ervaringen in kaart brengen die relevant zijn voor de discussie rond het thema ‘voltooid leven’. 

Geen kwaliteit van leven meer

Uit de respons blijkt dat er veel onduidelijkheid is over het begrip ‘voltooid’. Verpleegkundigen en verzorgenden constateren dat de doodswens vaak samenhangt met de kwaliteit van het leven, en niet per se met het gevoel dat het leven is afgerond. V&VN pleit dan ook voor meer onderzoek naar de Nederlandse situatie.

Moeilijk onderscheid te maken

Door de nabijheid in de persoonlijke verzorging, horen verpleegkundigen en verzorgenden vaak rechtstreeks dat iemand niet langer wil leven. In 46 procent van de gevallen vraagt de patiënt of de bewoner om hulp hierbij. Vrijwel alle verpleegkundigen en verzorgenden bespreken de doodswens met collega’s in het behandelend team. De meerderheid (61 procent) geeft aan dat het moeilijk is om een uiting over voltooid leven te onderscheiden van andere uitingen over een gewenste dood. 

Gevoelens van eenzaamheid en vrees voor afhankelijkheid spelen vaak een grote rol. Wanneer die factoren uitgesloten zouden kunnen worden en mensen hun leven daadwerkelijk als voltooid beschouwen, zouden ze volgens 73 procent van de respondenten begeleiding moeten krijgen van een professional. Bijna de helft zou desgevraagd overwegen een rol in het stervensproces op zich te nemen wanneer in de toekomst zorgvuldige toetsing van het begrip mogelijk is. 35 procent wil dat niet. 

Vraag ontrafelen

Sonja Kersten, directeur van V&VN: 'Uit onze peiling blijkt dat verpleegkundigen en verzorgenden niet wegkijken als degene die zij verzorgen een doodswens uit. Ze nemen de hulpvraag heel serieus en gaan het gesprek aan om de vraag áchter de vraag te ontrafelen'. 

Klaar met hét leven of met dít leven?

'Dat is een zorgvuldig proces, waarin ze het oordelen uitstellen. Vanuit hun rol betrekken ze – afhankelijk van de situatie – andere zorgverleners, zoals de behandelend arts, de huisarts, psycholoog of geestelijk verzorger. Wat vooral blijkt, is dat er een spanningsveld is rondom dit thema: is iemand die een doodswens uit, klaar met hét leven of met dít leven?', aldus Kersten.
Maatschappelijk debat

Breder debat nodig

V&VN vindt daarom dat er een breder maatschappelijk debat nodig is om het begrip voltooid leven invulling te geven. Uit het enige Nederlandse onderzoek tot dusver (Van Wijngaarden, 2016) blijkt dat het zelden gaat om een rationeel genomen besluit, maar veel vaker om een permanent dilemma voor mensen die het gevoel hebben te zijn losgeraakt en vervreemd van de samenleving. De ervaringen van verpleegkundigen en verzorgenden kunnen volgens V&VN bijdragen aan een benadering die recht doet aan mensen die in de laatste fase van hun leven een doodswens uiten.

Categorie:
Provincie: