Onderscheid tussen soorten pijnstillers
Er wordt onderscheidt gemaakt tussen twee soorten pijnstillers. De enkelvoudige niet-narcotische pijnstillers en de zware narcotische pijnstillers. Het verschil tussen deze twee pijnstillers zit hem in hoe zwaar het effect er van is.
De enkelvoudige niet-narcotische pijnstillers zijn bijvoorbeeld de paracetamol, acetylsalicylzuur en ontstekingsremmers. Deze pijnstillers worden gebruikt bij matige pijn zoals spierpijn, tandpijn, hoofdpijn etc. Paracetamol heeft een vergelijkbare pijnstillende werking als acetylsalicylzuur, maar het remt de ontsteking niet. Wel is een paracetamol vaak beter te verdragen dan acetylsalicylzuur. Dit komt doordat de maag minder irriteert bij het innemen van een paracetamol.
Daarentegen zijn er de zware narcotische pijnstillers. Een voorbeeld hiervan is morfine. Deze pijnstillers worden gebruikt bij hevige pijn waar de enkelvoudige niet-narcotische pijnstillers te min voor zijn. Dit kan na een operatie zijn of bij een terminale aandoedingen zoals kanker.
Werking van de pijnstillers
Een mens kan op verschillende manieren pijn hebben. Het zou bijvoorbeeld kunnen dat er een weefsel is beschadigd in je lichaam. Hierdoor ontstaat er een lokale ontstekingsreactie. Het vervolg hiervan is dat er een stofje vrijkomt die via pijnreceptoren op de zenuweinden een pijnprikkel naar de hersenensturen. Dit geeft het pijngevoel.
Bij het slikken van bijvoorbeeld een paracetamol komt deze in de maag. Het maagzuur lost de pil vervolgens op waardoor de werkzame stoffen vrijkomen in het bloed. Dit wordt vervolgens, net als de rest, verwerkt en bereikt de paracetamol de darm. Hier wordt de pijnstiller opgenomen in het bloed. Na de dunne darm gaat de pijnstiller (via de poortader) eerst naar de lever. Hij zwemt als het waren mee met het bloed. Bij de lever wordt een deel van de pijnstiller door enzymen afgebroken. Vervolgens wordt de overgebleven stoffen rondgepompt door het hart. Deze zoeken zelf hun weg.
De ontstekingsremmers remmen de vorming van zogenaamde ‘prostaglandines’. Op deze manier wordt niet alleen de pijn verminderd, maar wordt ook de ontstekingsreactie verminderd. Als er bij de ontsteking ook een infectie ontstaat, komen er prostaglandines vrij in de thermostaat van de hersenen. Hierdoor treedt er koorts op. Dit is de reden dat de ontstekingsremmers effectief helpen de koorts te verlagen.
De werking van paracetamol zelf is nog steeds niet helemaal duidelijk. Wat doet hij precies? En hoe vindt hij altijd de goede plek? Waarschijnlijk remt paracetamol de vorming van prostaglandines in de hersenen, waardoor de pijnprikkels verminderen. Waar de pijn in het lichaam precies vandaan komt, maakt voor paracetamol niet uit.
De duur van de werking
Elke pijnstiller heeft een andere duur voor hoelang deze werkt. De werking van bijvoorbeeld morfine kan wel 4-7 uur duren. Een paracetamol heeft een werking van rond de 4 uur. Dit betekend niet dat de paracetamol als snoepjes gezien moeten worden. Deze tabletten mogen daarom maximaal 6 keer per dag ingenomen worden.