Pijnlijke ingreep
'Tot nu toe werd er in dit geval standaard weefsel afgenomen, een pijnlijke ingreep, die leidt tot complicaties en overbehandeling', aldus het Radboudumc. De komst van deze richtlijn, die bovendien kan leiden tot een flinke verlaging van de zorgkosten, is mede te danken aan prof. dr. Jelle Barentsz, radioloog in het Radboudumc en dr. Ivo Schoots, radioloog in het Erasmus MC.
Sneller duidelijkheid
Dr. Inge van Oort, uroloog in het Radboudumc: 'Met deze nieuwe richtlijn betekent het voor urologen dat we patiënten sneller duidelijkheid kunnen geven. Bovendien is het voordeel dat een eventueel biopt na een MRI preciezer is. Dit verkleint de kans op misprikken en complicaties.'
Drie naalden
Prostaatkanker is na longkanker de meest voorkomende kankersoort bij de man. Jaarlijks komen er in Nederland ongeveer 10.000 nieuwe patiënten bij, waarvan er 2500 overlijden. Bij mannen met een verdenking op prostaatkanker, bijvoorbeeld door een verhoogd PSA, moet vanaf nu een prostaat-MRI gemaakt worden. Deze richtlijn vervangt de huidige methode waar een prostaatbiopt (met 12 weefselprikken) volgt op een verhoogde PSA-waarde. Bij een scan waaruit geen afwijkingen blijken, kan de patiënt nu gerustgesteld naar huis, zonder prikken. Bij een afwijkende scan kan er een gericht biopt worden gedaan: niet met twaalf maar met drie naalden.
Lagere zorgkosten en minder complicaties en overbehandeling
Jaarlijks zijn er 40.000 mannen met een verhoogd PSA. Hiervan krijgen er met de oude methode 25.000 een biopt dat achteraf niet nodig blijkt te zijn. Daarvan krijgen zo’n 1200 mannen complicaties, zoals bloedingen en ontsteking. Bovendien worden ook regelmatig niet agressieve kankersoorten ontdekt. Deze hoeven niet behandeld te worden, maar dat blijkt in de praktijk vaak wel te gebeuren, wat kan leiden tot onnodige impotentie en incontinentie. Gebruik van een top-expertise prostaat MRI zal kunnen leiden tot:
57% minder biopten (22.800 mannen)
16% minder overdiagnostiek en overbehandeling (6.400 mannen minder)
3% meer ontdekken van agressieve kankers (1.200 mannen meer)
9 maal minder weefselprikken (51.600 in plaats van 480.000)
23 maal minder complicaties van de weefselprikken (52 in plaats van 1.200 mannen)
Het kan leiden tot een kostenbesparing van €15.000.000,-
Deze cijfers zijn ten opzichte van de tot nu toe gebruikelijke diagnostiek met PSA gevolgd door weefselprikken. Ze zijn gebaseerd op basis van Radboudumc expertise MRI’s 4M studie, het Radboudumc Prostaat Diagnostisch Centrum en de Andros mannenkliniek.
MRI-scan
Prof. dr. Jelle Barentsz van het Radboudumc deed jarenlang onderzoek naar de meerwaarde van een MRI-scan boven de standaard weefselprikken. Hij werkte hierin samen met onder anderen dr. Ivo Schoots van het Erasmus MC, die zegt: 'Het is van belang dat mannen met een verdenking op prostaatkanker eerst een goede MRI laten maken. Dat geeft duidelijkheid aan de diagnostiek en vervolgstappen.'