donderdag, 3. september 2020 - 12:30 Update: 03-09-2020 12:35

‘Voorschrijven medicijnen op basis van DNA kan geneeskunde veranderen’

dna-blauw-donker-streng
Foto: Pixabay
Leiden

Binnenkort worden de resultaten bekend van een grote Europese studie naar farmacogenetica: het voorschrijven van medicijnen op basis van het DNA van een patiënt. 'Het kan het begin zijn van een grote verandering in de geneeskunde', zo schrijft apotheker Cathelijne van der Wouden in haar proefschrift dat ze op 2 september 2020 verdedigde. Dit meldt het LUMC donderdag.

PREPARE-studie

Cathelijne van der Wouden coördineerde tijdens haar promotietraject de PREPARE-studie. Daarin werken zeven Europese landen samen om uit te zoeken of het afstemmen van medicijnen op het DNA van de patiënt het aantal bijwerkingen vermindert en kosteneffectief is. 

'Iedereen dezelfde dosis is gek' 

'Eigenlijk is het heel gek dat iedereen dezelfde dosis van een medicijn krijgt, terwijl elk mens verschillend is. In de studie hebben we van bijna 7000 patiënten in kaart gebracht welke variant ze hebben van 12 genen. Van al die genen weten we dat ze invloed hebben op de verwerking van 39 medicijnen door het lichaam. Bij de helft van de patiënten werd dit DNA-paspoort gebruikt om de behandeling aan te passen. Denk bijvoorbeeld aan een hogere of lagere dosis of een ander geneesmiddel', legt ze uit. 

Gepersonaliseerd

De resultaten van de PREPARE-studie waren bij het afronden van haar proefschrift nog niet bekend, maar worden begin 2021 openbaar. Als hun verwachting uitkomt dat toepassing van farmacogenetica om dosis en geneesmiddelkeuze te begeleiden het aantal bijwerkingen met 30 procent vermindert, is dat volgens Van der Wouden een belangrijk startpunt voor veranderingen in de geneeskunde. 'Dan kunnen we de eerste stap maken richting gepersonaliseerde geneeskunde, waarbij medicatie gebaseerd is op een individuele patiënt in plaats van op een gemiddelde persoon of een groep personen.'

Acceptabele kosten

Van der Wouden onderzocht voor een afgeslankte versie van het DNA-paspoort uit de PREPARE-studie alvast de kosteneffectiviteit. 'Ik kwam uit op een investering van 51.000 euro per voorkomen sterfgeval gerelateerd aan de invloed van genen op medicijnen. Dat is in de gezondheidseconomie een acceptabel getal.' 

DNA-paspoort

Ook blijkt uit gesprekken met apothekers in de Leidse regio dat zij positief gestemd zijn over het invoeren van een DNA-paspoort. Van der Wouden: 'Er zijn ook nog wat barrières, waaronder procedurele aspecten zoals vergoeding en verantwoordelijkheden. Als we met de PREPARE-studie het bewijs leveren voor effectiviteit, denk ik dat dat de deur opent naar oplossingen voor procedurele vraagstukken.'