Wie misstanden meldt, wordt daarop afgerekend, zo melden respondenten en de kloof tussen werkvloer en leidinggevende is groot. FNV -bestuurder Mieke van Vliet: ''‘Er moet naar de medewerkers geluisterd gaan worden. Daarvoor is een plek nodig waar ze veilig hun verhaal kwijt kunnen.' Maar uit de enquête blijkt dat 'veilig je verhaal kwijt kunnen' nu niet mogelijk is. Van Vliet: 'Er heerst bij de Belastingdienst een afrekencultuur die leidt tot angst onder de medewerkers om misstanden te melden.’ Ze roept staatssecretaris Menno Snel van Financiën op tot het instellen van een onafhankelijke externe integriteitscommissie.
Onvoldoende kritisch
De enquête laat ook zien dat het leidinggevenden ontbreekt aan kennis van en affiniteit met het werk van de uitvoerende medewerkers, zo schrijft de vakbond op de website. De ambtelijke leiding is volgens de medewerkers onvoldoende kritisch naar de politiek en het ministerie. Van Vliet: ‘De medewerkers geven aan dat nieuwe wet- en regelgeving vaak onuitvoerbaar is. De top zou het in het publieke debat daarover moeten opnemen voor het personeel.'
Verkeerde keelgat
De FNV-enquête komt na een campagne van staatssecretaris Snel. In die campagne wordt nadrukkelijk aan medewerkers gevraagd wat zij kunnen veranderen aan de cultuur bij de Belastingdienst. ‘Dat is bij veel mensen in het verkeerde keelgat geschoten. Medewerkers geven in de enquête aan mee te willen helpen aan een cultuuromslag, maar verwachten vooral van het management het goede voorbeeld om verandering te brengen’, aldus Van Vliet.