De verdachte stapte de tram in bij de halte op het 24 Oktoberplein in Utrecht. Toen de tram wegreed, haalde hij een pistool tevoorschijn en schoot hij op passagiers die in de tram zaten. Onder het schieten, riep hij 'Allahu akbar!'. Binnen 2 minuten en 9 seconden zaaide hij dood en verderf binnen de tram. Vier slachtoffers kwamen om het leven. Twee personen raakten ernstig gewond. Daarnaast heeft de verdachte veel anderen enorme angst aangejaagd. De rechtbank gaat ervan uit dat dit precies is wat de verdachte met zijn terroristische aanslag wilde bereiken: het veroorzaken van een golf van angst, in de stad Utrecht en in het hele land.
Bekend
Vrijwel direct na zijn aanhouding gaf de verdachte toe dat hij verantwoordelijk is voor de schietpartij. Hij heeft verder vrijwel geen vragen willen beantwoorden. Wel verklaarde hij dat hij zijn handelen rechtvaardigt door zijn beeld van de werkelijkheid: “Wij moslims, worden wereldwijd vernietigd door jullie democraten.” De verdachte vindt dat hij vanuit zijn geloofsovertuiging zijn daden heeft mogen plegen. Dat hij zich steeds meer op het geloof richtte en radicaliseerde kwam volgens deskundigen niet zozeer voort uit een innerlijke geloofsovertuiging, maar meer vanuit frustratie over zijn eigen problemen en mislukkingen in het leven. Het bood hem als het ware een nieuwe identiteit waarmee hij alsnog grip op zijn leven probeerde te krijgen.
Levenslang
Een tijdelijke gevangenisstraf, ook de maximale, doet volgens de rechtbank onvoldoende recht aan de aard en de ernst van de gepleegde misdrijven. Ook vanuit het oogpunt van vergelding en beveiliging van de samenleving is een tijdelijke gevangenisstraf met tbs onvoldoende. Met een levenslange gevangenisstraf wil de rechtbank bovendien voorkomen dat anderen dit soort misdrijven plegen. Deskundigen hebben geconcludeerd dat de verdachte verminderd toerekeningsvatbaar is. Hij heeft een persoonlijkheidsstoornis en is zwakbegaafd. Dit is, gelet op de ernst van zijn daden en de gevolgen daarvan, voor de rechtbank geen reden om een andere straf op te leggen.
Volgens de advocaat zou een levenslange gevangenisstraf in deze zaak in strijd zijn met het Europese recht (artikel 3 EVRM), omdat de verdachte geen reële kans maakt om ooit weer op vrije voeten te komen. De rechtbank gaat hier niet in mee omdat het Nederlandse systeem voorziet in een herbeoordeling, die kan leiden tot verkorting van een levenslange gevangenisstraf. Daarnaast kan volgens de rechtbank niet nu al gezegd worden dat de verdachte geen reële kans heeft op verkorting van de levenslange gevangenisstraf.