Fijnstof
Voor fijnstof (PM10fijnstof) haalde Nederland de grenswaarden bijna. Al waren de fijnstofconcentraties in 2020 wel lager dan in voorgaande jaren. Dit blijkt uit de jaarlijkse rapportage van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). In dit programma werken de Rijksoverheid en decentrale overheden samen om overschrijdingen van de wettelijk vastgelegde Europese normen op te lossen.
Enkele lokale overschrijdingen voor fijnstof
Alleen in Velsen kwam in 2020 de concentratie langs een stuk weg van 100 meter (Noordersluisweg nabij het sluizencomplex) boven de grenswaarde voor fijnstof. Langs wegen in de rest van Nederland lagen de fijnstofconcentraties onder de EUEuropean Union-grenswaarden. Ook bij woningen in het zuidoosten van Noord-Brabant, het noorden van Limburg en in de Gelderse Vallei werden in 2020 de grenswaarden van fijnstof overschreden. Het gaat daarbij om gebieden met intensieve veehouderijen.
Effect coronamaatregelen
De lagere concentraties voor stikstofdioxide en fijnstof komen onder andere door de maatregelen vanwege de uitbraak van het coronavirus SARSsevere acute respiratory syndrome-CoVcoronavirus-2 in 2020. In binnen- en buitenland was daardoor minder verkeer en minder economische activiteit, en dus ook minder uitstoot. Dit effect is waarschijnlijk tijdelijk.
Verdere verbetering komende jaren
Het RIVM verwacht dat de luchtkwaliteit de komende jaren verder verbetert doordat verkeer, industrie en veehouderijen minder stikstofdioxide en fijnstof uitstoten. Nieuwe auto’s zijn steeds schoner, of ze zijn elektrisch. Ook komen er steeds meer ‘lage-emissie zones’ in steden. In deze zones mogen bijvoorbeeld alleen maar schonere brandstofauto’s rijden, of er mogen alleen elektrische auto’s in.
Luchtkwaliteit belangrijk voor gezondheid
Schone lucht is belangrijk voor de volksgezondheid. Zelfs bij concentraties onder de Europese grenswaarden, is luchtverontreiniging schadelijk. Het Europese Milieu Agentschap rekende uit dat in Nederland jaarlijks zo’n 11.000 mensen vroegtijdig sterven door blootstelling aan fijnstof en stikstofdioxide. Voor het Schone Lucht Akkoord (SLA) rekende het RIVM uit dat door de luchtvervuiling de gemiddelde levensverwachting in 2016 ongeveer 9 maanden korter is dan zonder die vervuiling. De overheid heeft het Schone Lucht Akkoord opgesteld om de luchtkwaliteit in Nederland tot 2030 nog verder te verbeteren. De rijksoverheid, provincies en diverse gemeenten hebben daar afspraken over gemaakt.