dinsdag, 27. september 2016 - 13:29 Update: 28-09-2016 15:18

'Maximum van 25 kinderen per zaaddonor kan in Nederland makkelijk worden overschreden'

'Te weinig controle op het aantal verwekte kinderen per zaaddonor'
Foto: Archieffoto ter illustratie FBF
Hilversum

Naar aanleiding van ernstige misstanden in een kliniek in Barendrecht heeft Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) 17 vruchtbaarheidsklinieken in Nederland onderzocht.

De kliniek in Barendrecht moest in 2009 sluiten omdat ontdekt was dat daar gesjoemeld werd met gegevens van donoren. Daarnaast werd ook zaak van meerder mannen gemengd. Uit het rapport dat dinsdag verschijnt blijkt dat een zaaddonor in Nederland makkelijk meer dan het maximum van 25 kinderen kan verwekken en daarop is geen landelijke controle. Hoewel een kliniek of een ziekenhuis zelf wel registreert hoeveel kinderen een zaaddonor heeft verwekt, kunnen zij nergens opvragen of deze zaaddonor ook ergens anders nog doneert. Het is dus heel makkelijk om het maximaal aantal van 25 kinderen te omzeilen. Dit meldt EenVandaag dinsdag.

Als honderden kinderen dezelfde donor hebben, kunnen er mogelijk relaties ontstaan tussen donorkinderen, zonder dat zij weten dat ze familie van elkaar zijn. Als deze mensen dan zelf weer kinderen krijgen, neemt de kans op kinderen met genetische afwijkingen toe. Eerder verklaarde een zaaddonor in EenVandaag dat hij naar schatting 200 kinderen heeft verwekt. Hij had de meeste kinderen verwekt via Medisch Centrum Bijdorp van dokter Jan Karbaat in Barendrecht. De arts had zijn administratie niet op orde. Zo kregen vrouwen gegevens mee die later na een match en DNA-test niet bleken te kloppen.

Bij de 17 andere fertiliteitsklinieken die de IGZ heeft onderzocht, blijkt de administratie wel op orde. Hoofdinspecteur Ronnie van Diemen tegen EenVandaag: 'De gegevens van donoren zijn goed te traceren en de zorg is kwalitatief grotendeels op orde.' Wel is geconstateerd dat er bij de onderzochte IVF-klinieken een zaadbanken verschillend met het gedoneerde zaad wordt omgegaan. Als er bijvoorbeeld een donatie wordt gedaan van een niet eigen partner moet het zaad  herhaaldelijk getest worden.

Ingevroren zaad

De Europese wetgeving schrijft dan voor dat het zaad daarbij een bepaalde periode wordt ingevroren. Maar niet alle Nederlandse klinieken houden zich daaraan. Ze maken gewoon gebruik van 'vers' aangeleverd zaad. Ook met donorzaad uit het buitenland wordt verschillend omgegaan. De ene kliniek wijst het af omdat de gegevens van de buitenlandse donoren soms te beperkt zijn, de andere kliniek wil het zaad juist graag hebben omdat de wachtlijsten hierdoor korter worden.