Onderzoekster Petra Vinke en haar collega’s van de afdelingen Nierziekten en Epidemiologie onderzochten met behulp van gegevens uit de LifeLines biobank de relatie tussen voeding en het risico op diabetes. Ze analyseerden of deze relatie werd beïnvloed door sociaaleconomische status, bekeken aan de hand van opleidingsniveau.
Zoals verwacht werd in het onderzoek een lager risico op diabetes gevonden bij deelnemers die gezonder eten, zowel in lager- als hoger opgeleiden. Eveneens werd bij lager opgeleiden gemiddeld een ongezonder voedingspatroon en hoger risico op diabetes gevonden. Opmerkelijk was echter dat het diabetesrisico bij lager opgeleiden ook bij een gezond voedingspatroon tweemaal hoger is dan bij hoger opgeleiden met een even goede voeding.
Hieruit concluderen de onderzoekers dat diabetes bij lager opgeleiden vaker door een combinatie van oorzaken wordt veroorzaakt. En dat een gangbare aanpak in de huisartsenpraktijk, namelijk het verbeteren van het voedingspatroon, veel effectiever is bij hoger opgeleiden dan bij lager opgeleiden. Een aanpak die zich alleen richt op het verbeteren van voedingskwaliteit zal dus de grote verschillen in het percentage mensen met diabetes tussen sociaaleconomische groepen dan ook niet kleiner maken. Beter inzicht in de rol van bijkomende risicofactoren bij sociaaleconomische gezondheidsverschillen is nodig om te komen tot een preventiestrategie die werkzaam is in alle lagen van de samenleving.
Sociaaleconomische verschillen
Mensen met een lage sociaaleconomische status (SES) hebben vaker gezondheidsproblemen en een minder lange en gezonde levensverwachting. Onderzoekers zoeken naar verklaringen voor gezondheidsachterstanden, en naar manieren om ze te voorkomen en verkleinen. Ondanks inspanningen van overheden en gezondheidsorganisaties worden de verschillen nog steeds groter, zo ook op het gebied van diabetes type 2. De heersende opvatting is dat de sociaaleconomische verschillen in gezondheid, in dit geval type 2 diabetes, te wijten zijn aan verschillen in leefstijl, zoals een ongezonder voedingspatroon in lager opgeleiden.
Diabetes
Bijna 1.2 miljoen Nederlanders hebben diabetes, waarvan ruim 90% type 2 diabetes (dus zo’n 1.1 miljoen Nederlanders, oftewel ongeveer 1 op de 15 Nederlanders). Bij lager opgeleiden komt diabetes ongeveer twee keer zo vaak voor dan bij hoger opgeleiden. Algemeen bekend is dat naast veroudering en erfelijkheid factoren als weinig lichaamsbeweging, overgewicht, ongezond eten en roken de kans op diabetes type 2 verhogen.