donderdag, 18. oktober 2018 - 20:27 Update: 18-10-2018 20:37

'Mensenhandel speelt zich af in een schimmige wereld'

'Mensenhandel speelt zich af in een schimmige wereld'
Foto: Archief EHF/ foto ter illustratie
Den Haag

Het is de dag van de mensenhandel. Dat misdrijf levert veel verborgen leed op dat niet aan de oppervlakte komt, meldt de Nationaal Rapporteur Mensenhandel vandaag.

Daardoor komen ook weinig zaken voor de rechter. Uit cijfers van de Rechtspraak blijkt dat vorig jaar 107 verdachten zijn veroordeeld, en dat is vergelijkbaar met voorgaande jaren. Wat is mensenhandel precies en waarom is het zo lastig om de daders te bestraffen? Strafrechter Elianne van Rens legt het uit.

Welke zaken ziet een rechter die gespecialiseerd is in mensenhandel?

‘Mensenhandel gaat over uitbuiting. Het is een vorm van moderne slavernij, waarbij mensen meestal worden gedwongen om heel lang te werken onder extreme omstandigheden, tegen weinig loon. We hebben dat gezien bij textielateliers bijvoorbeeld en bij een Haagse loempiabakkerij. Ook het dwingen van mensen om te bedelen of organen af te staan valt eronder, en kinderen het dievenpad opsturen. Wat rechters het meeste zien, is gedwongen prostitutie. Alleen al de intentie is strafbaar. Als iemand bijvoorbeeld onder valse voorwendselen een vrouw uit het buitenland haalt om haar tot prostitutie te dwingen, kan hij worden veroordeeld. Ook al heeft die vrouw nog geen klant gezien.’

Waarom worden dan toch maar weinig mensenhandelaren bestraft?

‘Het speelt zich allemaal af in een schimmige wereld, achter gesloten deuren. Je ziet het niet en er is meestal nauwelijks technisch bewijs. Alles hangt af van wat mensen willen verklaren, maar dat durven ze vaak niet uit angst voor represailles. Daardoor komen er niet veel zaken voor de rechter. Mensenhandelaren gebruiken nogal eens geweld of dreigen de familie van de slachtoffers iets aan te doen. Bij gedwongen prostitutie zie je dat heel duidelijk. Daar speelt ook schaamte een grote rol, vooral bij vrouwen uit andere culturen, die als outcast verder moeten als bekend wordt wat zij hebben meegemaakt. Voor mannelijke prostitués geldt dat nog sterker, als zij uit landen komen waar seks tussen mannen taboe is.’

Waarom worden mensenhandelzaken niet door alle strafrechters behandeld?

‘Bij alle rechtbanken en hoven hebben rechters zich gespecialiseerd in deze materie. Dat is nodig omdat het wetsartikel op grond waarvan mensenhandelaren worden vervolgd (273f Sr) complex is. Alle internationale mensenhandelvarianten zijn in dat ene artikel vervat en het is opgebouwd uit uiteenlopende gedragingen, waarvan de strafwaardigheid verschilt.  Bovendien zijn deze zaken erg arbeidsintensief. Er gaan meestal lange onderzoeken aan vooraf die leiden tot dikke dossiers, ook al omdat het bewijs grotendeels bestaat uit verklaringen. Die zijn soms ambivalent of spreken elkaar tegen. Het is dus goed als rechters die de materie goed kennen zulke zaken beoordelen.’

Categorie:
Provincie: