Geen papieren
In Amsterdam leven ruim tienduizend mensen zonder papieren. Ze maken deel uit van de Amsterdamse samenleving, maar hebben vaak geen toegang tot belangrijke voorzieningen, zoals zorg en onderwijs. Ook is het lastig om aangifte te doen als je geen papieren hebt.
Geen officiële verblijfstatus
Veel Amsterdammers zonder papieren wonen hier al tientallen jaren, anderen zijn pas kort geleden in de stad aangekomen. Sommigen zijn hier gekomen op een toeristenvisum, anderen na een lange zware migratieroute en een asielaanvraag. Omdat ze geen officiële verblijfstatus hebben zijn ze kwetsbaar voor uitbuiting en misbruik. Ze wonen vaak in te duur verhuurde kamers of woningen. Soms zijn ze zelfs dakloos. Hun kinderen gaan naar Amsterdamse scholen, maar zelf moeten ze de kost verdienen tegen weinig betaling, en zonder contract. Of ze hebben helemaal geen inkomen.
New York, Parijs
Zo ontstaat er een parallelle wereld. Kwetsbare mensen moeten zien te overleven, zonder enige vorm van bescherming. Hun basale mensenrechten komen in het geding: het recht op onderdak, het recht op zorg, en het recht op onderwijs bijvoorbeeld. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens bepaalt dat ongeacht iemands nationaliteit of status, de staat verplicht is iedereen aanwezig op haar grondgebied bescherming te bieden. De Eurocommissaris voor fundamentele rechten wijst lidstaten steeds vaker op de rechten van ongedocumenteerden en steunt daarmee de beweging van grote steden die hun inwoners van deze rechten voorzien.
Alle Amsterdammers
Femke Roosma: 'We willen dat de Stadspas ervoor zorgt dat alle Amsterdammers onderdeel kunnen zijn van de stad.' Grote steden als New York, Parijs, Barcelona en Bern gingen Amsterdam al voor. Ze zoeken zelf oplossingen om mensen die zonder officiële papieren in hun stad verblijven toch te voorzien van identificatie en daarmee van een ‘recht op de stad’ of ‘stadsrechten’. Vaak gebeurt dit in de vorm van een stadspas. Behalve een symbolische erkenning dat ze onderdeel zijn van de samenleving kan de pas worden gebruikt om toegang te geven tot sociale voorzieningen en faciliteiten. Ook zou de pas als betaalpas kunnen worden gebruikt.
Identificatiemiddel en betaalmiddel
Amsterdam kent al een zogenoemde Stadspas waarmee kinderen, minima en ouderen toegang krijgen tot voorzieningen als de Openbare Bibliotheek, maar ook korting kunnen krijgen op een nieuwe fiets, cursussen en sportactiviteiten. De gemeenteraadsfracties van GroenLinks, BIJ1 en DENK willen laten onderzoeken of de Stadspas kan worden uitgebreid naar een Amsterdam Pas voor álle Amsterdammers, ongeacht verblijfsstatus of papieren. Hiermee kunnen sociale en culturele voorzieningen toegankelijk worden gemaakt voor alle inwoners van de stad. Ook wil GroenLinks laten onderzoeken hoe de pas kan worden gebruikt als identificatiemiddel en betaalmiddel.
App
Tenslotte zou de Amsterdam Pas kunnen worden gekoppeld aan een app met informatie over de stad, de sociale kaart van Amsterdam en de voorzieningen waar de pas toegang tot biedt. Fractievoorzitter van GroenLinks Femke Roosma: 'We willen dat de Stadspas ervoor zorgt dat alle Amsterdammers onderdeel kunnen zijn van de stad.'