Noodverordening
Deze plicht is gebaseerd op een noodverordening en een aanwijzingsbesluit van de Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland, die wordt voorgezeten door de burgemeester van Amsterdam. De eisers, de Stichting Viruswaarheid en vijf Amsterdammers die net buiten de Wallenzone wonen, vinden dat de mondkapjesplicht een onrechtmatige inbreuk maakt op hun grondrechten.
Terughoudende toets
De rechter kan op zich zelf toetsen of een regeling al dan niet rechtmatig is, maar moet dat terughoudend doen. Zeker in kort geding. Er wordt verschillend gedacht over de vraag of de voorzitter van de Veiligheidsregio de noodverordening – juridisch gezien - mocht uitvaardigden. Het is dus niet overduidelijk. Daarom komt de rechter, terughoudend toetsend, tot de conclusie: het is niet onrechtmatig.
Noodzaak
Eisers vinden ook dat de maatregel niet nodig is, omdat “de ziekenhuizen en de mortuaria leeg” zijn. Dat ziet de rechter anders. Die gaat uit van de 1,5 meterregel die er nu is en vindt de mondkapjesmaatregel goed verdedigbaar, omdat:
- eerder uitgevaardigde minder verstrekkende maatregelen niet voldoende hebben geholpen om de 1,5 meterregel in de aangewezen zones te handhaven,
- het gaat om een relatief kleine inbreuk op het grondrecht van eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer,
- de maatregel in tijd beperkt is (5 tot 31 augustus) en na afloop wordt geëvalueerd,
- de maatregel ook in plaats beperkt is,
- de door Viruswaarheid cs gestelde gezondheidsschade als gevolg van het dragen van mondkapjes niet aannemelijk is geworden; bovendien kan men om medische redenen van handhaving worden uitgezonderd. Ook om deze reden is er geen sprake van onrechtmatigheid.
Juiste rechter
Partijen hebben nog gediscussieerd over de vraag of deze zaak niet voor de bestuursrechter had moeten worden gebracht. In het vonnis is beslist dat zij bij de civiele (kort geding)rechter aan het juiste adres zijn.