Verboden afspraken
De NVWA ontdekte bij deze 6 (middel)grote supermarktketens in totaal 51 samenwerkings-overeenkomsten met onrechtmatige vergoedingen tussen de supermarktketens en 10 verschillende tabaksfabrikanten. De verboden afspraken tussen tabaksfabrikanten en supermarktketens gaan over vergoedingen voor behaalde verkoopresultaten (verkoopbonussen) en over schapvergoedingen (vergoeding voor opname in het schap en over beschikbaarheid en zichtbaarheid van deze producten).
Introductie nieuw rookproduct
Voor de introductie van een nieuw product of merkvariant worden vaak eenmalige vergoedingen bovenop de vaste schapvergoeding gegeven. De hoogte van de verboden vergoedingen van tabaksfabrikanten aan supermarktketens varieert van €10.000 tot circa 2 miljoen euro per jaar.
Reclameverbod
Voor rookwaren geldt een strikt reclameverbod. Ook vergoedingen die ten doel hebben de verkoop van deze producten te stimuleren zijn daarom niet toegestaan. De NVWA treedt op tegen de verboden vergoedingen door de fabrikanten een bestuurlijke boete op te leggen. De hoogte van de bestuurlijke boete is wettelijk vastgesteld op €45.000 en kan bij herhaalde overtreding oplopen tot €450.0000. Iedere verboden overeenkomst telt hierbij als een aparte overtreding.
Tankstations
Om na te gaan of tabaksfabrikanten een einde hebben gemaakt aan de verboden afspraken zal de NVWA blijven controleren. Ook start de NVWA in het najaar van 2020 een vergelijkbaar onderzoek bij tankstations.
Inspecties uitstalverbod rookwaren
Inspecteurs van de NVWA hebben in de maanden juli, augustus en september van 2020 ook een andere handhavingsactie uitgevoerd om te controleren of supermarkten zich houden aan het uitstalverbod voor rookwaren. Sinds 1 juli 2020 moeten rookwaren in supermarkten namelijk helemaal aan het zicht worden onttrokken.
Rookwaren afgedekt
Bij deze inspecties bij supermarkten bleek dat nagenoeg alle supermarkten de rookwaren hadden afgeschermd. Van de 68 winkels die de NVWA bezocht waren bij 2 winkels de rookwaren nog niet afgedekt. Bij 33 bedrijven waren de rookwaren wel afgeschermd, maar werd nog niet aan alle voorwaarden voldaan. Zo lagen er in sommige winkels nog andere producten achter het afdekmiddel, waardoor de deuren vaker opengaan dan strikt noodzakelijk is voor de verkoop van rookwaren. Ook waren er winkels waar nog niet alle rookwaren waren afgedekt. In enkele gevallen was een merknaam van sigaretten bij de aanduiding geplaatst. Ook kwam het voor dat er meer dan 1 aanduiding op het afdekmiddel stond.
Poster met tabaksreclame
Bij 5 winkels zagen inspecteurs dat een ander onderdeel van het reclameverbod voor tabak werd overtreden, bijvoorbeeld omdat er een poster met tabaksreclame hing. De NVWA heeft opgetreden tegen supermarkten die zich niet aan de regels hielden. Er zijn in totaal 30 bestuurlijke boetes en 3 schriftelijke waarschuwingen opgelegd. De hoogte van de bestuurlijke boete is wettelijk vastgesteld op €450 en kan bij herhaalde overtreding oplopen tot €4500.
Schadelijk
Roken is zeer schadelijk voor de gezondheid. Omdat het zien van tabaksproducten bij verkooppunten kan aanzetten tot roken geldt er bij supermarkten een uitstalverbod. Dit is een van de maatregelen om het stoppen met roken makkelijker te maken en beginnen moeilijker, op weg naar een rookvrije generatie.
Uitstalverbod
Vanaf 1 januari 2021 geldt het uitstalverbod, ook wel display-ban genoemd, ook voor andere verkooppunten, waaronder ook webwinkels en tankstations. De NVWA zal ook bij deze verkooppunten de naleving van het uitstalverbod gaan controleren. Alleen voor bepaalde speciaalzaken geldt dan nog een uitzondering.