Er zijn extra investeringen in het netwerk nodig
Uit een analyse die bureau Berenschot samen met de gemeente Leeuwarden en netbeheerders Liander en TenneT heeft uitgevoerd, blijkt dat er extra investeringen nodig zijn om de huidige en mogelijk toekomstige problemen met het elektriciteitsnetwerk rond Leeuwarden op te lossen.
De extra investeringen zijn nodig om de bedrijven en maatschappelijke organisaties in en om Leeuwarden – in de eerste plaats de grootverbruikers – ook in de toekomst van voldoende stroom te voorzien. Voor huishoudens is genoeg capaciteit beschikbaar.
Regioanalyse netwerk Leeuwarden
De gemeente Leeuwarden heeft in samenwerking met de netbeheerders dit onderzoek door Berenschot uit laten voeren, om de ontwikkelingen in de energietransitie tot 2030 in kaart te brengen. De studie brengt in beeld welke vraag en aanbod aan elektriciteit de gemeente en Liander tot 2030 verwachten. Ook de huidige en de te verwachte knelpunten binnen het elektriciteitsnet zijn hierbij in kaart gebracht.
Vraag en aanbod tot 2030 komen nog niet overeen
Uit de analyse blijkt dat alle geplande investeringen van Liander nog niet genoeg zijn om de capaciteitsproblemen in het stroomnet tot 2030 op te lossen.
Hiervoor zijn twee belangrijke redenen. In de eerste plaats heeft de gemeente Leeuwarden hogere ambities op het gebied van verduurzaming dan Liander in zijn prognose heeft voorzien. Daarnaast stappen veel bedrijven sneller dan voorzien van het aardgas af. De overstap naar elektriciteit legt daarmee extra druk op de capaciteit van het netwerk rond Leeuwarden. Het is daarom belangrijk om de capaciteit op het elektriciteitsnet verder uit te breiden.
Huidige geplande investeringen
De netbeheerders werken al volop aan de verzwaring en uitbreiding van het elektriciteitsnet. En er staan meer investeringen in de planning. Berenschot geeft aan dat daar bovenop mogelijk extra investeringen nodig zijn.
Door TenneT worden voorbereidingen getroffen voor de realisatie van een extra hoogspanningsstation. En ook Liander is bezig met verzwaring van het middenspanningsnetwerk. Dit doet Liander onder meer vanuit het project NULelie.
Nieuw hoogspanningstation
TenneT wil samen met Liander de capaciteit uitbreiden met een nieuw hoog- (en midden)spanningsstation, dat uiterlijk in 2027 in gebruik moet worden genomen. Dit hoogspanningsstation (Leeuwarden Zuidwest) moet helpen om de capaciteit op het elektriciteitsnet in en rond Leeuwarden fors te vergroten. Dit geldt zowel voor afnemers van elektriciteit als voor de teruglevering van elektriciteit op het net.
Via een haalbaarheidsstudie is gekeken naar de meest geschikte locatie voor het station en benodigde technische vereisten. Dit station willen beide netbeheerders bouwen langs de voormalige Hendrik Algrawei, ten oosten van de brug over De Zwette.
TenneT voert momenteel verkennende gesprekken met de grondeigenaar over het verwerven van de benodigde grond. Daarnaast is een wijziging van het bestemmingsplan nodig. Dit moet het mogelijk maken om het nieuwe onderstation aan te sluiten op de bestaande 110 kV-hoogspanningslijn en op het ondergrondse netwerk van Liander. TenneT vraagt bij de gemeente Leeuwarden hiervoor de nodige vergunningen aan. Tijdens de procedure wordt de omgeving door TenneT geïnformeerd en is er (zoals gebruikelijk) de mogelijkheid om zienswijzen in te dienen.
Uitbreiding midden- en laagspanningsnetwerk
Om de problemen op het middenspanningsnet van Friesland op te lossen werkt Liander de komende jaren aan een grootschalige verzwaring en uitbreiding van dit net. Onder meer via het brede programma NULelie. Vanuit dit programma worden in Leeuwarden zeven grote projecten uitgevoerd. Een van de projecten is bijvoorbeeld de nieuwe middenspanningsroute naar Middelsee en de Zuidlanden. Naar verwachting gaat in het vroege voorjaar daar voor het eerst de schop in de grond.
De gemeente pakt een actieve rol om gezamenlijk te kijken naar mogelijke oplossingen. Dit doet zij bijvoorbeeld in RES-verband met provincie en gemeenten maar ook samen met de netbeheerders. Samen met Liander en TenneT bekijkt de gemeente Leeuwarden nu hoe de nodige investeringen zo snel mogelijk kunnen worden gedaan. De drie partijen werken nauw samen om de toekomstige vraag zo goed mogelijk te voorspellen.
Tijdelijke innovatieve alternatieven
Totdat er meer capaciteit op het elektriciteitsnet is, zoeken de partijen samen met de bedrijven en andere grootverbruikers van stroom naar alternatieve oplossingen. Door de vraag naar en aanbod van elektriciteit beter op elkaar af te stemmen, kan de beschikbare capaciteit beter worden verdeeld. Ook wordt onderzocht of bedrijven onderling afspraken kunnen maken op welke momenten zij het meeste stroom nodig hebben. Op die manier kunnen bedrijven pieken in het stroomverbruik beter afvangen. Op bedrijventerrein De Zwette wordt hieraan gewerkt.