Vakbond FNV is zeer ongerust over de cijfers die het Sociaal Cultureel Planbureau begin deze week publiceerde over de houding van werkgevers tegenover werknemers met een arbeidsbeperking. 'Hieruit blijkt dat bijna de helft van de werkgevers in het bedrijfsleven geen mensen wil aannemen met een beperking', zo meldt FNV vrijdag.
Slechts 11 procent is van plan dit te gaan doen. Drempelverlagende regelingen zoals loonkostensubsidie of no-riskregeling bij ziekte zijn veelal onbekend. ‘Een zeer somber toekomstbeeld voor de duizenden kwetsbare werknemers in Nederland als de uitvoer van de banenafspraak er op deze manier uitziet. De roep om de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) weer in ere te herstellen, klinkt sterker dan ooit,’ zegt FNV-vicevoorzitter Kitty Jong.
Targets gehaald dankzij SW-bedrijven
Het bedrijfsleven en de overheid hebben in het Sociaal Akkoord in 2013 beloofd dat er in 2025 minimaal 125.000 mensen met een arbeidsbeperking een baan zouden hebben. De cijfers in 2016 zagen er op papier nog goed uit (22.554 banen), al plaatste de FNV hier de kanttekening bij hoe duurzaam deze plaatsingen waren. Een groot deel van deze behaalde banen kwam via detacheringen tot stand vanuit de sociale werkvoorziening (SW) bij werkgevers in het bedrijfsleven.
Jong: ‘Dat toont aan dat de rol van de SW heel belangrijk is voor het aan het werk helpen van mensen met een arbeidsbeperking. Zij hebben kennis en ervaring met de doelgroep en met de regelingen. Daarom is het belangrijk dat de overheid de rol en de infrastructuur van de sociale werkvoorzieningen weer gaat erkennen'.
'Niet voor niets heeft ook de SER dit vorig jaar in de verkenning naar de gewenste sociale infrastructuur sterk bepleit. Zonder de SW-bedrijven gaat de banenafspraak niet gerealiseerd worden, want van het rechtstreeks aannemen door werkgevers hoeven we volgens de SCP-cijfers niet veel te verwachten. En van de overheid als werkgever overigens ook niet, die scoort zelfs bedroevend op hun gestelde targets’, aldus Jong.
Weeffouten moeten uit Participatiewet
Het waarmaken van de afspraken over de garantiebanen en het nieuwe beschutte werk vindt FNV belangrijk, omdat de Wet Sociale Werkvoorziening vanaf 1 januari 2015 is gesloten voor nieuwe mensen met een arbeidsbeperking. Jong : ‘De FNV vraagt zich inmiddels hardop af of dit geen historische fout is geweest van het vorige kabinet. Misschien moet de sociale werkvoorziening toch weer opengesteld worden voor nieuwe arbeidsbeperkte medewerkers.’
Gerard Veldhuis, vicevoorzitter sectorbestuur FNV Overheid: ‘Die vraag zou het nieuwe kabinet ook moeten stellen. Want de afspraken uit het Sociaal Akkoord van 2013 zijn kennelijk niet heilig. Met het grootste gemak breekt het kabinet met een deel van de afspraken door voor loondispensatie te kiezen in plaats van de afgesproken loonkostensubsidie. Door deze loondiscriminatie gaan kwetsbare medewerkers onder het wettelijk minimum verdienen.’
Met de opbrengsten uit deze ‘loonknip’ verwacht het kabinet 20.000 extra beschutte werkplekken te kunnen realiseren. Jong: ‘Dat is op zich een mooie doelstelling. Maar hoe dit wordt gefinancierd deugt niet, want zo gaat het over de ruggen van werknemers met een beperking. Bovendien heb ik er een hard hoofd in, omdat er tot nu toe nog maar zo’n 400 van de eerder al overeengekomen 30.000 nieuwe beschutte werkplekken zijn gerealiseerd.’ Veldhuis vult aan: ‘Laat het kabinet in plaats daarvan maar eens goed kijken naar de weeffouten in de Participatiewet en repareren wat in de afgelopen jaren is afgebroken. Dat is veel effectiever.’