Een en ander concluderen wetenschappers van het Maastricht UMC+ naar aanleiding van onderzoek bij gezonde vrijwilligers. De resultaten zijn recent gepubliceerd in het hoog aangeschreven wetenschappelijk tijdschrift Diabetes.
Een langere periode van bedrust, zoals bijvoorbeeld een ziekenhuisopname, gaat gepaard met veranderingen in het lichaam. Zo verlies je gedurende de ligperiode al snel spiermassa en -kracht en neemt onder andere de vetmassa toe. Met name bij kwetsbare, oudere mensen is het van belang hierop alert te zijn, omdat herstel vele malen trager verloopt dan bij gezonde, fitte (jong)volwassenen. Eerdere onderzoeken van de Maastrichtse afdeling Humane Biologie en Bewegingswetenschappen toonden dat aan. Nu blijkt dat een week immobiliteit zelfs een invloed heeft op de gevoeligheid voor insuline.
Te veel suiker
De onderzoekers kluisterden tien gezonde jongemannen een week lang aan bed, ongeveer vergelijkbaar met een wat langere ziekenhuisopname. Gedurende deze periode werd op verschillende momenten de insuline-gevoeligheid gemeten en onder meer ook spierkracht, spiermassa en bloedsamenstelling. De voeding die de vrijwilligers gedurende de week kregen, werd vooraf vastgesteld en nauwlettend gecontroleerd. Na een week waren de mannen gemiddeld al 1,4 kilo spiermassa verloren, overeenkomstig met 2,5 procent van het totaal. “Interessanter nog om te zien was de sterke afname van insulinegevoeligheid met zo’n dertig procent”, zegt hoofdonderzoeker Marlou Dirks. Dat betekent dat het lichaam minder goed in staat is om suikers om te zetten, wat leidt tot een hogere bloedsuikerspiegel. Uiteindelijk is dat een risico voor het ontwikkelen van diabetes.
Voeding en bewegen
De onderzoeksresultaten laten zien dat een relatief korte periode van bedrust al diverse veranderingen in het menselijk lichaam veroorzaakt. “Ondanks de kleine onderzoekspopulatie zijn de resultaten duidelijk waarneembaar”, zegt hoofdonderzoeker Marlou Dirks. “Door de effecten van bedrust verder in kaart te brengen, kunnen we ook werken aan het voorkomen of het herstellen van de negatieve gevolgen daarvan. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om met voeding en activiteit op de juiste momenten van de dag te zorgen voor een minimaal spiermassaverlies. Nu moeten we dus ook rekening houden met de insulinegevoeligheid. Voldoende beweging is essentieel om je lichaam gezond te houden, ook tijdens periode van ziekte.”