Vermoeidheid is één van de meest genoemde klachten die kankerpatiënten ervaren. Veel patiënten blijven ook lang na afronding van de behandeling kampen met vermoeidheid, soms nog jaren nadien. Deze vermoeidheid heeft een negatieve invloed op het leven van patiënten en hun partners. Eerder onderzoek wijst uit dat deze voortdurende vermoeidheid nauwelijks door de ziekte of de behandeling kan worden verklaard, maar meer door psychologische en sociale processen.
Dagelijkse korte vragenlijst
Müller onderzocht welke dagelijkse gedachten en gedragingen van zowel patiënten als hun partners invloed hebben op de vermoeidheid van de patiënt en op de relatie. Hiervoor heeft zij 101 patiënten met darmkanker en hun partners dagelijks korte vragenlijsten laten invullen over hoe zij met vermoeidheid omgaan.
Negatieve gedachten
Uit haar onderzoek blijkt dat negatieve gedachten (‘Ik kan de vermoeidheid niet langer verdragen’) van zowel de patiënt als de partner de vermoeidheid verergeren. Negatieve gedachten van de partner leidden tot meer negatieve gesprekken over vermoeidheid, die vervolgens leidden tot meer vermoeidheid van de patiënt. Ook de manier waarop partners reageren op het gedrag van de patiënten blijkt van invloed te zijn. Niet alleen op de vermoeidheidklachten van de patiënt, maar ook op diens relatietevredenheid. Wanneer de partner de patiënt aanraadt rust te nemen, leidde dit weliswaar tot meer relatietevredenheid van de patiënten, maar ook tot meer vermoeidheidsklachten. Van positieve invloed op zowel de vermoeidheidsklachten als de relatie was het stimuleren van activiteit door de partner.
Aanbevelingen voor behandeling
Volgens Müller is het van belang om vermoeidheid te zien als een symptoom waarmee beide partners samen te maken hebben, en om ook aandacht te besteden aan de kwaliteit van de relatie van het paar. “Behandelingen die vermoeidheid na kanker proberen te verminderen zouden zich moeten richten op zowel de patiënt als de partner en de manier waarop zij samen met vermoeidheid in het dagelijks leven omgaan”, zegt zij. “Een dergelijke behandeling kan paren steunen om op een positieve manier te denken, te praten en om te gaan met vermoeidheid in het dagelijks leven, waardoor de vermoeidheid kan afnemen en de relatie wordt versterkt.”