Jaarlijks 500.000 doden door malaria
'Jaarlijks sterven bijna een half miljoen mensen, vooral jonge kinderen, in Afrika aan malaria. De ziektekiemen van malaria, de parasieten, worden van de ene mens op de andere overgedragen via de malariamug', aldus het Radboudumc. Dit nieuwe vaccin wil juist deze overdracht voorkomen, zodat malaria zich niet verder kan verspreiden.
Nieuw concept
Nijmeegse onderzoekers stonden in de jaren '90 aan de wieg van dit vaccin, toen ze ontdekten dat een eiwit van de parasiet (het Pfs48/45 eiwit) een essentiële rol speelt bij de overdracht van de malariaparasiet naar de mug. Door dit eiwit uit te schakelen kun je in principe de vorming van nieuwe parasieten in de mug blokkeren. Daarmee voorkom je dat andere mensen via een muggenbeet worden geïnfecteerd. Het vaccin voorkomt dus niet dat je zelf malaria krijgt maar gaat malaria bij andere mensen tegen. Dit was destijds een geheel nieuw concept. Samen met Deense collega's van het Statens Serum Institut is dit eiwit nu ontwikkeld tot een vorm (genaamd R0.6C) dat kan worden toegediend als vaccin tegen malaria.
Antistoffen
Het zogenoemde R0.6C vaccin is een recombinant product dat zich richt tegen het Pfs48/45 eiwit. Dit vaccin moet in de mens antistoffen (antilichamen) opwekken tegen dit eiwit. Wordt iemand met malaria en het toegediende vaccin door een mug gebeten, dan krijgt die mug óók de antistoffen binnen. Die antistoffen zullen de ontwikkeling van de parasieten in de mug blokkeren. Daarmee wordt ook een verdere verspreiding van malaria in de menselijke bevolking voorkomen.
Veiligheid voorop
Of het concept werkt, moet natuurlijk eerst zorgvuldig getest worden. De eerste test, het zogenaamde fase 1 onderzoek, die nu bij vrijwilligers in het Radboudumc wordt uitgevoerd, onderzoekt nu de veiligheid van dit vaccin. Verder wordt bekeken of in het bloed van de vrijwilligers inderdaad antistoffen ontstaan die de overdracht van malaria kunnen voorkomen.